6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’un (“Kanun”) ikincil mevzuatını teşkil eden Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) ve Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ’de (“Tebliğ”) uzun bir süredir beklenen değişiklikler 7 Ekim 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”) tarafından özellikle Yönetmelik’te yapılan değişiklikler, ödeme hizmetleri sektöründe lisanslı veya lisansız olarak faaliyet gösteren pek çok paydaşın mevcut ve planlanan iş modellerinde yeniden düzenlemeler yapmasını gerektirebilecek niteliktedir.
Yönetmelik’te yapılan önemli değişiklikler özetle aşağıdaki şekildedir:
Dijital cüzdan hizmeti tanımlanarak lisansa tabi hale getirilmiştir.
Dijital cüzdan hizmetinin tanımı ve lisansın kapsamı:
Yönetmelik’te dijital cüzdan “müşterinin tanımladığı ödeme hesabına veya ödeme aracına ilişkin bilgilerin saklandığı, bir elektronik cihaz, çevrim içi hizmet veya uygulama olarak sunulan ve müşteriye, tanımladığı ödeme hesabı veya ödeme aracına ilişkin bilgileri kullanarak ödeme işlemi gerçekleştirme imkânı sağlayan ödeme aracı” olarak tanımlanmıştır.
Dijital cüzdan hizmeti sunulabilmesi için asgari olarak “ödeme aracının ihracı” faaliyetlerine ilişkin lisans sahibi olunması gerekmektedir. Ek olarak, dijital cüzdan kullanılarak müşteriye sunulacak hizmetlerin türüne göre gerekmesi halinde Yönetmelik’in 4/1. maddesinin ilgili bentleri kapsamında ayrıca lisans alınması zorunludur.
Dijital cüzdanın kullanıldığı bazı özel iş modelleri bakımından lisans kapsamına ilişkin özel düzenleme:
Dijital cüzdan hizmetinin istisnaları:
Aşağıdaki hizmetler dijital cüzdan hizmeti olarak değerlendirilmez:
Bu çerçevede, yukarıdaki istisnalardan herhangi birini sağlamadığı sürece, yalnızca kart saklama işlevi gören dijital cüzdan ürünlerinin de lisansa tabi hale getirildiği değerlendirilmektedir.
Uyum süresi: Hâlihazırda dijital cüzdan hizmeti tanımına giren hizmetleri sunmakta olan kişiler 7 Ekim 2024’e kadar TCMB’ye başvurarak gerekli lisansları almalı ve Yönetmelik’in 4/A maddesindeki düzenlemelere uyumlu hale gelmelidir.
Grup içi pay edinim ve devirleri için TCMB’den izin alınması zorunluluğu kaldırılmıştır.
Elektronik para ve ödeme kuruluşlarının pay sahipliği yapısında değişiklik meydana getiren grup içi pay edinim ve devirleri kolaylaştırılmıştır. Kuruluşun nihai pay sahiplerinin doğrudan veya dolaylı olarak kuruluş nezdindeki pay oranında herhangi bir değişikliğe sebep olmayacak şekilde aynı gruba ait şirketler arasında gerçekleşen pay edinim ve devirlerinin TCMB’nin iznine tabi olmadığı düzenlenmiştir. Bu tür bir pay devrinin kuruluşça öğrenilmesini müteakip 10 iş günü içerisinde TCMB’ye bildirilmesi gerekli ve yeterlidir. Ancak TCMB’nin gerekli görmesi halinde işlemin durdurulmasını veya işlemin tamamlanmış olması halinde eski duruma geri dönülmesini isteme yetkisi saklıdır.
Kuruluşlar tarafından yapılabilecek faaliyetlerin kapsamı genişletilmiştir.
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının iştigal edebileceği ticari faaliyetlerin kapsamına aşağıdakiler de dâhil edilmiştir:
Kuruluşların öz kaynak hesabına ve TCMB nezdinde bulunduracakları teminata ilişkin esaslarda değişiklik yapılmıştır.
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının TCMB nezdinde bulunduracakları teminat tutarı, özkaynak hesabında dikkate alınacak indirim kalemleri arasına eklenmiştir.
Ek olarak, özkaynak hesaplamasına dâhil edilen serbest karşılıkların, risklerden doğabilecek zararın karşılanması için her an kuruluşun kullanımına hazır olması, muhasebe kayıtlarında açıkça yer alması ve kuruluşun bağımsız denetimini gerçekleştiren bağımsız denetim kuruluşunca onaylanmış olması zorunluluğuna ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılmıştır.
Ayrıca yapılan değişikliklerle ödeme fonlarının ve elektronik para ihracı karşılığında alınan fonların teminat olarak gösterilemeyeceği açıkça düzenlenmiştir.
Kuruluşların TCMB nezdinde tutması gereken toplam teminat miktarı belirlenirken TCMB tarafından dikkate alınacak kriterler sayıca azaltılmıştır. Buna göre TCMB tarafından yalnızca aşağıdaki iki kriter dikkate alınacaktır:
Kuruluşun TCMB nezdinde tutması gereken teminat miktarı yukarıdaki iki kriterin tek tek sağlanmaması halinde %25, birlikte sağlanmaması durumunda ise %100 artırılacaktır.
Kuruluşların unvan değişikliği için TCMB’den onay alınması zorunluluğu kaldırılmıştır.
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının unvan değişikliği süreçleri kolaylaştırılmış ve değişikliğe ilişkin kuruluş içindeki süreçlerin tamamlanmasının ardından 20 iş günü içinde TCMB’ye bildirim yapılması yeterli hale getirilmiştir.
Risk yönetimi personelinin kuruluşun tam zamanlı çalışanı olması zorunluluğu hüküm altına alınmıştır.
Ödeme ve elektronik para kuruluşu bünyesindeki risk yönetimi personelinin en az birinin kuruluşun tam zamanlı çalışanı olması yükümlülüğü açıkça düzenlenmiştir.
Faaliyet izni alınmasına ilişkin süreç ve belgelerde bir kısım değişiklikler yapılmıştır.
Lisans başvurusunun ilk bildirim aşamasında ve lisansın kapsamının genişletilmesi için yapılan başvuru sürecinde sunulan eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması için süre sınırı getirilmiştir. Süresinde tamamlanmayan başvurular hiç yapılmamış sayılacaktır.
Ayrıca istihbari inceleme aşaması kapsamında TCMB’ye sunulması gereken belgelere yenileri eklenmiştir.
Ödeme aracı ihracı ve kabulüyle ilgili kartlı sistem kuruluşlarını da ilgilendiren yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Birden fazla kartlı sistem kuruluşu ile uyumlu olacak şekilde ödeme aracı ihraç eden ödeme hizmeti sağlayıcıları, müşterinin ödeme aracının belirli bir kartlı sistem kuruluşuna tanımlı şekilde ihraç edilmesini talep ettiği durumlarda;
Yönetmelik’te geçen kartlı sistem kuruluşu 5464 sayılı Kanun’un 3/1(f) maddesinde tanımlanan kuruluşları ifade etmektedir. İlgili hükümler 31 Mart 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Ödeme hizmeti sağlayıcılarına kontrol ilişkisi içinde oldukları ödeme hizmeti sağlayıcıları ile diğer ödeme hizmeti sağlayıcıları arasında eşit davranma yükümlülüğü getirilmiştir.
Yönetmelik’in 8. maddesine eklenen 4 vd. fıkraları uyarınca ödeme hizmeti sağlayıcılarına, diğer ödeme hizmeti sağlayıcılarına sunmakta oldukları ödeme hesabı hizmetleri ile ödeme hizmetlerine ilişkin altyapı hizmetleri bakımından;
yükümlülükleri getirilmiştir.
Müşterilerin kuruluş nezdindeki hak ve alacaklarına ilişkin idari ve adli taleplerin uygulanması bakımından yeni kurallar getirilmiştir.
Ödeme hizmeti kullanıcılarının sırasıyla ilgili ödeme ve elektronik para kuruluşu nezdindeki hak ve alacaklarına ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli taleplerin münhasıran ilgili kuruluş tarafından yerine getirileceği düzenlenmiştir. Ödeme fonunun bulunduğu koruma hesabı ile elektronik para ihracı karşılığında alınan fonların bulunduğu hesabın tutulduğu bankalara gelen talepler bakımından ise, bankanın bu fonların kuruluşun müşterileri bazında nihai sahipliğine ilişkin bilgi sahibi olması durumunda, ilgili fon ile sınırlı olmak üzere yerine getirileceği ve banka tarafından ilgili kuruluşa gecikmeksizin bilgi verileceği düzenlenmiştir.
Ödeme emri başlatma hizmetine ilişkin ek düzenlemeler getirilmiştir.
Ödeme işleminin, ödeme emri başlatma hizmeti olarak değerlendirilebilmesi için ödeme işlemini başlatan tarafın ödeme emrini vermek için ödeme işleminin gerçekleştirileceği kendi ödeme hesabının bulunduğu ödeme hizmeti sağlayıcısının dışında bir ödeme hizmeti sağlayıcısını da kullanıyor olması gerektiği düzenlenmiştir. Aynı fıkra uyarınca ne tür uygulamaların ödeme emri başlatma hizmeti olarak kabul edilmeyeceği de düzenlenmiştir.
Uzaktan iletişim aracı ile gerçekleştirilecek tek seferlik ödeme işlemleri bakımından yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Ödeme hizmeti sağlayıcıları, hangi müşterilerine ve hangi hizmet türleri ile ilgili olarak uzaktan iletişim aracı ile tek seferlik ödeme işlemi gerçekleştirme imkânı sunacağına karar vermeye yetkili kılınmıştır. Ödeme hizmeti sağlayıcısı, yapılacak risk değerlendirmesinde elde ettiği sonuca göre ödeme işleminin tarafların eş zamanlı fiziksel varlığında gerçekleştirilmesine karar vermeye yetkili kılınmıştır.
Düşük değerli ödeme işlemleri ile düşük değerli ödeme aracı ve elektronik paraya ilişkin düzenlemelerde yer alan tutarlar artırılmıştır.
Yönetmelik’in 73. maddesinin uygulanacağı ödeme işlemleri ile ödeme araçlarının belirlenmesinde referans alınan tutarlar yükseltilmiştir.
Veri paylaşım servisleri hizmetlerinin uyum süreleri bakımından istisnalar getirilmiştir.
Ödeme emri başlatma hizmeti ile hesap bilgisi hizmetine ilişkin esaslara uyum süresi bir kısım şartları sağlayan kuruluşlar bakımından uzatılmıştır.
ORTAK
Müşavvir Enerji / Elektrik Petrol ve Doğal Gaz Madencilik Taşımacılık ve Lojistik Kamu Özel İşbirlikleri ve İmtiyazlar İnşaat ve Altyapı Finansal Hizmetler Projeler ve Proje Finansmanı Bankacılık ve Finans Şirketler ve Ticaret Hukuku Sermaye Piyasası Hukuku Kamu İhale Hukuku Gayrimenkul Hukuku
AVUKAT
Avukat Tüketim Ürünleri Enerji / Elektrik Madencilik Savunma Şirketler ve Ticaret Hukuku Birleşme ve Devralmalar Dava ve Uyuşmazlık Çözümleri
AVUKAT
Stajyer Avukat
AVUKAT
Stajyer Avukat
Haberdar Olun
Yasal ve mevzuat hakkında güncel bilgilere sahip olmak için abone olun.
ÇAKMAK © 2024 | Tüm hakları saklıdır.
Son zamanlarda birtakım kişilerce, “Çakmak Avukatlık Ortaklığı” ismi ve adresi kullanılarak, birtakım telif haklarının ihlalinden bahisle, üçüncü kişilerden bazı taleplerde bulunulduğunu öğrenmiş bulunuyoruz.
Avukatlık Ortaklığımız tarafından, telif hakkı ihlali ve/veya başkaca herhangi bir sebeple, telefon ve e-posta vesilesiyle üçüncü kişilerden hiçbir talepte bulunulmamakta, tarafımızca herhangi bir gönderi yapılmamaktadır.
Bu yöndeki kötü amaçlı olabilecek taleplere ve tarafınıza Avukatlık Ortaklığımızın ismi kullanılarak yapılan aramalara ve/veya gönderilen e-postalara itibar edilmemesini önemle rica ederiz.
Bilgilerinize sunarız.