İstinaf ve Temyiz Kanun Yollarındaki Parasal Sınırlara İlişkin Yeni Düzenlemeler İçeren Kanun Teklifi

Mevcut düzenlemelere göre, bölge idare mahkemelerinin yapacağı inceleme neticesinde ilk derece mahkemesi kararını kaldırarak yeniden bir karar vermesi durumunda, davanın konusu temyiz parasal sınırını aşmıyorsa bölge idare mahkemelerinin kararları kesin olup bu kararlar temyiz edilememektedir. Ancak AYM bir kararında [1], temyiz sınırının altında kalan ancak istinaf sınırını geçen kararlar bakımından, tutarı itibarıyla önemsiz olduğu kabul edilemeyecek vergi, tam yargı veya iptal davasında, ilk kez bölge idare mahkemesince davacı aleyhine bir hüküm kurulması durumunda, (…) bölge idare mahkemesi kararına karşı temyiz kanun yoluna başvurulamamasının, hükmün denetlenmesini talep etme hakkına orantısız bir sınırlama getirdiğine hükmetmiştir. Buna istinaden Kanun Teklifi’nde, dava değeri istinaf ve temyiz parasal sınırları arasında kalan davalarda, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması üzerine bölge idare mahkemelerince verilen kararlara karşı temyiz kanun yolunun açılması planlanmıştır. Böylece, bölge idare mahkemelerinin kaldırma kararı üzerine ilk kez verdiği kararlar da temyiz denetimine tabi olacaktır.

Ancak, öngörülen düzenlemelerin yürürlüğe girmesi durumunda, temyiz sınırının altında kalan ve istinaf isteminin reddine ilişkin kararlar ile konusu istinaf sınırını aşmayan davalarda, istinaf mahkemelerinin vereceği kararlara karşı kanun yolu kapalı olmaya devam edecektir.

Ayrıca AYM bir başka kararında [2], istinafın kanuni süre geçtikten sonra yapılması hâlinde bölge idare mahkemesinin istinaf talebinin reddi kararının kesin olmasına yönelik hükmünü değerlendirmiştir [Anılan AYM kararı ile İYUK’un 45/2 hükmünün 1. cümlesi ile 48/7 hükmünde yer alan “…ve 6 ncı…” ibaresi “istinafın kanuni süre geçtikten sonra yapılması hali” yönünden iptal edilmiştir.]. AYM, istinaf başvurusunun kanuni süresinde yapılmadığına ilişkin değerlendirmeyi ilk kez idari yargı kolundaki en üst dereceli mahkeme olmayan bir mercinin yaptığı hallerde, bu kararın kesin olmasının, mahkemeye erişim hakkına ölçüsüz müdahale teşkil edebileceğini ifade ederek ilgili hükmü Anayasa’ya aykırı bulmuş ve iptal etmiştir. Bu karardan hareketle Kanun Teklifi’nde, istinaf başvurularında gerekli harç ve giderlerin ödenmemiş olduğu, dilekçenin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. madde esaslarına göre düzenlenmediği veya kesin bir karar hakkında olduğunun anlaşıldığı durumlarda, bölge idare mahkemelerinin vereceği istinaf isteminin reddi kararlarının kesin olmasının da Anayasa’ya aykırı olabileceği değerlendirilerek, bu türden kararlara ve AYM’nin bahsi geçen kararı doğrultusunda, istinaf başvurusunun kanuni süresinde yapılmadığına ilişkin kararlarına karşı, tebliğ tarihini izleyen günden itibaren yedi gün içinde temyiz yoluna başvurulabilmesi imkanının getirilmesi öngörülmektedir.